هر چیزی که باید در مورد مالیات تراکنش بانکی بدانید..
رسیدگی به تراکنشهای بانکی در واقع یکی از اقدامات قانونی برای شناسایی افراد و شرکت‌هایی است که قصد فرار مالیاتی و یا پولشویی را دارند. دولت و سازمان امور مالیاتی قصد دریافت مالیات از حساب های بانکی را ندارند و قانون نیز به‌هیچ‌عنوان اجازه این کار را به آن‌ها نداده است. به عبارتی هر تراکنش بانکی مشمول مالیات نیست سازمان امور مالیاتی طبق بخشنامه 25 بندی تراکنش موضوع رسیدگی به حساب های افراد با گردش بالا در بازه زمانی 5 سال گذشته را شروع نموده است. حتی در متن بخشنامه ۲۰۰/۹۹/۱۶ هم که توضیحات کامل نحوه بررسی و رسیدگی به تراکنش های بانکی را توضیح داده به این نکته اشاره شده که کلیه اقلام پولی وارده به حساب های بانکی مودیان مالیاتی به تنهایی دلیلی بر وجود درآمد نبوده و باید در بررسی و حسابرسی مالیاتی واقعیت امر مد نظر قرار گیرد.
نحوه رسیدگی و بررسی تراکنش های بانکی
به منظور حسن اجرای بخشنامه ۲۰۰/۹۹/۱۶، در هریک از ادارات کل امور مالیاتی، کمیته ویژه ای از افراد زیر تشکیل می‌شود:
•مدیر کل امور مالیاتی(رییس کمیته)
•معاون حسابرسی مالیاتی (دبیر کمیته)
•رییس امور حسابرسی مالیاتی(مدیر حسابرسی مالیاتی) ذی ربط
•نماینده دادستانی انتظامی مالیاتی
•مسئول حراست اداره کل
•روسای گروه حسابرسی ویژه
این کمیته قبل از دعوت از مودی و ورود به حسابرسی مالیاتی، حجم ریالی گردش حساب های بانکی را با سوابق مالیاتی و حجم فعالیت های تشخیصی مودی یا سایر فعالیت های مالی اشخاص مطابقت می‌دهد و در صورتی که اکثریت اعضاء، اطلاعات تراکنش های بانکی برای هر سال را با عملکرد مالی و یا مالیاتی همان سال مودی و مالیات های تشخیصی و مطالبه شده به صورت تقریبی همخوان بدانند، الزامی به حسابرسی مالیاتی اطلاعات فوق نبوده و از این حیث مالیاتی منظور نخواهد شد.
در راستای این حکم صرفا صورتجلسه ای مبنی بر عدم نیاز به صدور برگ تشخیص مالیات توسط کمیته مذکور تنظیم و از طریق اداره کل ذی ربط برای دفتر مبارزه با فرار مالیاتی و پولشویی ارسال می شود. اما اگر پس از بررسی های مربوطه از نظر کمیته، اطلاعات تراکنش های بانکی قابل بررسی تشخیص داده شود موضوع بررسی‌ها باید برابر سایر بندهای این بخشنامه انجام شود.
سقف تراکنش بانکی چقدر است؟
برای تراکنش های بانکی سازمان امور مالیاتی سقفی معین نگردیده است و افراد به هر میزان که میخواهند میتوانند با حساب خود کار کنند فقط موارد درامدی باید در قالب اظهارنامه به اداره دارایی اعلام گردد تا خدای ناکرده بحث کتمان درامد پیش نیاید
موارد مشمول مالیات تراکنش های بانکی چیست؟
هر تراکنش بانکی که در حساب بانکی افراد ثبت گردد در خود ماهیت درامدی داشته باشد جز موارد مورد بررسی ممیزین مالیاتی قرار خواهد گرفت که از این رو به کلیه مودیان و افراد پیشنهاد میگردد موارد درامدی خود را با اخذ کد اقتصادی در قالب اظهارنامه عملکرد چه بصورت حقیقی و یا حقوقی ابراز نمایند.
چه نوع تراکنش های بانکی مورد بررسی سازمان امور مالیاتی قرار نمیگیرد؟
همانطور که در بالا ذکر شد بحث اصلی در تراکنش های بانکی ، مبحث درامدی و غیر درامدی برای افراد می باشد از این رو هر تراکنشی که ماهیت درامد در خود نداشته باشد و یا مالیات آن بر حسب معامله پرداخت شده باشد (خرید و فروش ملک، وسیله نقلیه و ...) جز موارد حساس در تراکنش بانکی تلقی نمی گردد، اما نکته کلیدی در جلسه رسیدگی تراکنش های بانکی اثبات این موارد می باشد که حتما پیشنهاد میگردد مستندات خود را حد اقل به مدت 5 سال در بایگانی نگه دارید.
کدام تراکنشهای بانکی معاف از مالیات است؟
وجه موجود در حساب های بانکی اشخاص برای سازمان امور مالیاتی اهمیتی ندارد. آنچه برای اداره مالیات مهم است، تراکنشهای بانکی اشخاص است؛ یعنی میزان پولی که از حساب آن‌ها خارج و یا به حساب آن‌ها واردشده است.
طبق جدیدترین بخشنامه مربوط به نحوه رسیدگی به تراکنش های بانکی به شماره ۲۰۰/۹۹/۱۶ مورخ ۱۳۹۹/۰۱/۳۱ تراکنشهایی که ماهیت درآمدی ندارند و در مورد این نوع تراکنش‌ها صرفا تطبیق کلی مبالغ کفایت دارد شامل موارد زیر است:
1.تراکنشهای بانکی مربوط به اعضای هیات مدیره و سهامداران اشخاص حقوقی با تایید شخص حقوقی مورد نظر
2.دریافتی و پرداختی مرتبط به حق شارژ
3.دریافتی و پرداختی به حساب بستگان (در صورتی که ماهیت درآمدی آن توسط اداره امور مالیاتی اثبات نشود)
4.تسهیلات بانکی دریافتی
5.انتقالی بین حسابهای شخص
6.انتقال بین حسابهای شرکا در مشاغل مشارکتی
7.تنخواه‌های واریزی به حساب اشخاص توسط کارفرما با تایید کارفرمای ذی ربط
8.دریافت‌ها و پرداخت‌های سهامداران و اعضای هیات مدیره اشخاص حقوقی که طرف مقابل آن در دفاتر شخص حقوقی در حسابهای دریافتنی و پرداختنی (جاری شرکا) منظور شده است
9.قرض و ودیعه دریافتی و پرداختی
10.وجوه دریافتی ناشی از جبران خسارت
11.انتقالی بین حسابهای بانکی اشخاص در صورتی که مربوط به درآمد نباشد
12.مبالغ دریافتی و پرداختی اشخاص به عنوان واسط باتوجه به فضای کسب و کار اشخاص حقیقی (در صورتی که ماهیت درآمدی آن توسط اداره امور مالیاتی اثبات نشود)
حوزه ی رسیدگی به مالیات تراکنش های بانکی بر چه اساسی تعیین می گردد؟
اولویت اول برای تعیین حوزه مالیات بر اساس محل اشتغال افراد می باشد و اولویت بعدی آدرس محل سکونت فرد می باشد لازم بذکر است بر خلاف ذهنیت غلط اغلب افراد، حوزه مالیاتی تعیین شده هیچ ارتباطی با محل شعبه بانکی ندارد
بازه زمانی رسیدگی به تراکنش های بانکی چگونه می باشد؟
با توجه به اعلام سازمان امور مالیاتی تراکنش های بانکی افراد بصورت سال به سال رسیدگی میگردد که از سال 1393 شروع گردیده و سال به سال پرونده ها مورد بررسی ممیزین قرار خواهد گرفت.
تراکنش ها بر اساس حساب رسیدگی می گردد یا کد ملی؟
گزارشات حساب ها برای بررسی ممیزین از بانک مرکزی اخذ می شود از این رو مبنا کد ملی افراد می باشد و بر اساس گردش افراد مالیات اخذ میگردد حالا افراد به هر تعداد که باشد حساب بانکی داشته باشند هیچ تاثیر در این مورد نخواه داشت.
نحوه محاسبه مالیات بر گردش حساب و مالیات بر تراکنش بانکی چگونه است؟
فرض کنید چکی را نقدی از بانک دریافت کرده و یا چک را به نام خود وصول کرده و به حساب شخص دیگری واریز می‌کنیم این مبالغ تراکنش هم شامل آن ۵میلیارد می‌شود؟ یا آن سقف ۵ میلیارد فقط برای تراکنش هایی است که به حساب وارد و خارج می‌شود؟
هر شخصی که در طول یک سال ۵میلیارد تومان ورودی به حساب داشته مشمول این بخشنامه است و باید در این خصوص توضیحات و دلایل ارائه بدهد. اگر چک فقط وصول و کارسازی شده‌باشد در زمان رسیدگی مستنداتی را باید ارائه داد که شما فقط عملیات بانکی را انجام داده‌اید و صاحب چک و دریافت کننده چک را معرفی کنید. ولی اگر بابت این کار دستمزدی گرفته باشید شما نیز باید پاسخگو باشید.
تراکنش های بانکی اشخاص حقوقی و اشخاص حقیقی صاحب پرونده
اگر تراکنش های بانکی متعلق به اشخاص حقوقی دارای پرونده یا اشخاص حقیقی (صاحبان مشاغل) که دارای یک پرونده در نظام مالیاتی باشند، بلافاصله و حداکثر ظرف مدت پنج روز کاری پس از دریافت اطلاعات تراکنش های بانکی حسب نظر کمیته موضوع بند یک فوق، در اختیار گروه رسیدگی ویژه قرار گیرد.
بدیهی است در راستای اجرای این بند چنانچه با بررسی های بعدی مشخص شود در اجرای مقررات ماده ۱۰۰ قانون مالیات های مستقیم اطلاعات تراکنش های بانکی واصله اشخاص حقیقی (صاحبان مشاغل) مربوط به شغل یا محل دیگری است در اجرای مقررات قانونی باید پرونده جدیدی حسب مقررات تشکیل شود و اقدامات لازم صورت پذیرد.
رسیدگی به تراکنش های بانکی اشخاص حقیقی
طبق بند ۱۶ بخشنامه ۲۰۰/۹۹/۱۶ درصورتی که اشخاص حقیقی هیچ اطلاعاتی اعم از مستند و یا دلایل و قرائن، نسبت به حساب های بانکی در اختیار گروه رسیدگی قرار ندهند، گروه رسیدگی ضمن انجام اقدامات در قالب دستورالعمل کشف معاملات و عملیات مشکوک و شیوه گزارش دهی در سازمان امور مالیاتی باید حسب مقررات ماده ۹۳ قانون مالیاتهای مستقیم در قالب ” اشتغال به مشاغل یا عناوین دیگر غیر از موارد مذکور در سایر فصل های این قانون ” نسبت به مطالبه مالیات متعلقه و جرایم مربوطه اقدام کند.
آیا مالیات تراکنشهای بانکی در هر حسابی اعمال می‌شود؟
سازمان امور مالیاتی هر تراکنش و هر حسابی را مشمول مالیات و پولشویی نمی‌کند و فقط تراکنشهای بانکی مشکوک و غیر قابل دفاع و توجیه منطقی با چالش مالیات سنگین مواجه می‌شوند نه صرفا تراکنشهای بانکی بالا
نحوه رسیدگی به تراکنشهای بانکی در سنوات قبل از سال ۱۳۹۵
طبق بند 10 بخشنامه 200/99/16 با توجه به احتمال عدم مستند سازی برخی از تراکنشهای بانکی در سنوات قبل از سال 1395 برای اشخاص حقیقی و به منظور تسهیل در فرایند گزارشگری مالیاتی این گونه مودیان تا زمانی‌که اسناد و مدارک مثبته ای مربوط به کسب درآمد از تراکنش های کمتر از مبلغ یکصد و پنجاه میلیون ریال (به استثنای تراکنش های واریزی از طریق (pos) یا درگاه الکترونیکی پرداخت) در دسترس نباشد، این تراکنش ها در محاسبه درآمد مشمول مالیات و مالیات منظور نخواهد شد.
و در بررسی تراکنش های واریزی از طریق(pos) یا درگاه الکترونیکی پرداخت نیز باید ماهیت فعالیت های حوزه کسب و کار از جمله دریافت و پرداخت هایی که صرفا برای دریافت وجه نقد و بدون ماهیت درآمدی انجام شده، مدنظر باشد.
تاکید بر رعایت مفاد بند ۱۸ بخشنامه مورخ ۱۳۹۹/۰۱/۳۱
دفتر بازرسی و مبارزه با فرار مالیاتی و پولشویی سازمان امور مالیاتی عنوان مدیران کل امور مالیاتی جهت تاکید بر رعایت مفاد بند ۱۸ بخشنامه مورخ ۳۱/ ۱/ ۱۳۹۹ رئیس کل سازمان امور مالیاتی در رابطه با نحوه رسیدگی به تراکنش های بانکی همان بندی که عموم ماموران مالیاتی با صلاحیت حرفه ای، هنگام رسیدگی به پرونده های مالیاتی ، توجهی به آن نداشته اند ابلاغیه‌‌ای صادر نموده است.
حد و مرز تراکنش های بانکی
اگر بخواهیم خطرات مالیات تراکنشهای بانکی را متوجه شویم به طور مثال آن را به عنوان یک کشور در نظر می‌گیریم کشور محدوده‌ای به نام مرز دارد که شما داخل این محدوده یک سری اختیارات که مربوط به اوضاع داخل کشورتان می‌شود دارید.
در مورد حسابهای بانکی هم همین فرضیه مصداق پیدا می‌کند به این صورت که شما به عنوان دارنده حساب در داخل این حساب یک سری ورود و خروجهایی دارید که متناسب با نوع فعالیتی که انجام می‌دهید کاملا مصداق پیدا می‌کند و تطبیق دارد.
ولی اگر یک نفوذی از خارج این محدوده در داخل حساب اعمال شود باعث می‌شود که شما نتوانید در موقع رسیدگی حوزه عملیات اداره کل مبارزه با پولشویی پاسخگو باشید. یعنی باید دقیقا حد و مرز حسابهای خود را مشخص کرده و بدانیم. و بدانیم ورودی‌ها مربوط به کدام فعالیتهای ما می‌باشد.
درواقع بهتر است که هر حسابی را برای هر نوع فعالیت مشخصی در نظر بگیریم. مثلا من به عنوان مدیر شرکت یا عضو هیئت مدیره اگر فعالیت دیگری غیر از آن فعالیت اصلی (که ورود و خروجهای مربوط به شرکت هست)به حساب شخصی من وارد شود باید آن را تفکیک کنم. به‌طور مثال اگر فعالیت دیگری مثل ساخت و ساز یا خرید و فروش ملک و… دارم آن را تفکیک کنم.
ولی اگر یک نفوذی از خارج از این محدوده در داخل حساب اعمال شد باعث می‌شود که شما نتوانید درموقع رسیدگی خیلی خوب از تراکنش های خود دفاع کنید.
بعضی افراد می‌گویند ما نمی‌خواهیم حسابهای دیگر خود را درگیر کنیم، این باعث می‌شود خودتان به خسارتی که نباید به شما تحمیل شود دامن بزنید. با ادغام کردن تمامی حسابها در یکی دو فعالیت این محرز و مشخص می‌شود که تراکنشهای مشکوکی در مجموعه حسابهای من با شماره ملی من اتفاق افتاده که من صرفا در خصوص یکی دو فعالیت می‌توانم وجه قانونی به آن دهم و از آن دفاع کنم و دربرابر باقی فعالیت ها باید پاسخگو باشم.
فرق تراکنش زیاد و میلیاردی
تراکنش زیاد مشکوک محسوب نمی شود! یعنی هرفردی که تراکنش میلیاردی دارد نباید نگران مشکوک بودن آن باشد. زنگ خطر اداره کل مبارزه با پولشویی در واقع برای رکوردهای مغایر با فعالیت شخص با تعداد بالا به صدا در می‌آید. یک موضوعی که معمولا در پرونده رسیدگی مالیات تراکنشهای بانکی زیاد به چشم میخورد برداشت اشتباه از تراکنش بانکی مشکوک هست.
معمولا تراکنش های بانکی مشکوک براساس گم شدن منبع ورود و خروج می‌باشد. مبلغی که مشخص نیست از کجا واریز و برای چه مصرف شده است. دقت کنید برداشت بعضی از مودیان مالیاتی این است که تراکنشهایی که میلیاردی هست مشکوک به حساب می‌آیند در صورتی که اینطور نیست و مسئله مهم تناسب فعالیت شخص با تراکنش حسابهای بانکی آن شخص می‌باشد.
گاها پیش آمده تراکنشی که میلیاردی نیست ولی تعداد زیادی ورود و خروج در آن حساب اتفاق افتاده و وقتی موضوع فعالیت دارنده حساب بررسی می‌شود متوجه می‌شوند که فرد مثلا کارمند یک شرکت، کارمند یک دستگاه دولتی و هیچ فعالتی جز کارمند بودن ندارد. دقت داشته باشید منظور از تراکنش مشکوک در یک کلام، تراکنشهای زیاد و رکوردهای زیادی هست که حجم عددی آن بالا نیست و با فعالیت شخص تناسبی ندارد.
پس از ابلاغ رسیدگی مالیات تراکنش های بانکی چه مدت زمان داریم مستندات خود را ارائه دهیم؟
مدت زمان تکمیل مستندات بصورت توافقی با ممیزین بصورت می پذیرد ولی معمولا این زمان بین 1 الی 4 هفته می باشد.
چگونه مالیات تراکنش های بانکی خود را کاهش دهیم؟
کاهش مالیات تراکنش های بانکی به عوامل متعدد بستگی دارد که از اصلی ترین موارد آن ارائه مستندات مثبته، تهیه فایل آنالیز گردش حساب ، انجام دقیق عملیات حسابداری، حضور افراد مجرب در جلسات دفاعیه و ... اشاره نمود که پیشنهاد می گردد حتما در این خصوص از افراد مجرب در شرکت حسابداری ، مشاوره مالی و مشاوره مالیاتی دریافت نمایید.
آیا امکان اعتراض به برگ تشخیص صادره بابت مالیات بر تراکنش بانکی وجود دارد؟
بله، کلیه فرایند رسیدگی مالیات بر تراکنش بانکی با رسیدگی مالیات اشخاص یکسان می باشد.
اداره دارایی تراکنش های بانکی چند سال ما را رسیدگی می نماید؟
طبق قانون تراکنش های 5 سال گذشته می تواند مورد رسیدگی اداره دارایی قرار گیرد.
امیدواریم این مطلب ابهامات پیش آمده در خصوص تراکنش های بانکی را برایتان رفع گردیده باشد از این رو پیشنهاد میگردد در خصوص برون سپاری عملیات دفاعیه مالیات تراکنش های بانکی خود با کارشناسان خبره بهین تراز سپهر زنجان تماس حاصل فرمایید.
